Bỏ giấy phép xây dựng: Người dân cần biết gì từ 1/7/2025?
36.net.vn xin chia sẻ với quý vị và các bạn kinh nghiệm nhỏ hữu ích về hoàn công sau khi bỏ giấy phép xây dựng, trách nhiệm của chủ đầu tư, chính quyền địa phương và hậu quả nếu xây dựng sai phép.
1. Quy trình hoàn công mới – Xây trước, kiểm tra sau
Trước đây, việc xây dựng theo quy trình “tiền kiểm”:
- Xin giấy phép xây dựng
- Xây xong thì hoàn công
=> Nhưng từ 1/7/2025, theo Luật mới, sẽ chuyển sang cơ chế “hậu kiểm”:
- Không cần xin giấy phép trước
- Tự xây dựng theo quy chuẩn quy hoạch
- Sau đó cơ quan chức năng kiểm tra hoàn công – nếu đúng thì được cấp giấy tờ, nếu sai thì xử lý nghiêm.
=> Tự do xây dựng nhưng đi kèm là trách nhiệm rất lớn của người dân và chủ đầu tư.
2. Trách nhiệm của chủ đầu tư – Không còn chuyện “xây đại, hoàn công sau”
Cơ chế mới khiến trách nhiệm của chủ đầu tư (chủ nhà) tăng lên rõ rệt:
- Không còn “chờ đợi, xin cấp phép” như trước
- Phải chủ động nắm rõ quy hoạch, thiết kế và xây đúng chuẩn
- Nếu xây sai thiết kế, sai chiều cao, sai công năng... sẽ bị xử lý nghiêm
=> Người dân cần hiểu rằng: Mình xây nhà cho mình ở – thì chính mình phải chịu trách nhiệm.
3. Vai trò của chính quyền – Hậu kiểm sẽ chặt chẽ hơn
Trước đây, nhiều người xin giấy phép một đằng, xây dựng một nẻo như: Giấy phép 3 tầng, xây 4 tầng hoặc xây ít hơn, xây sai lệch hoàn toàn so với hồ sơ thiết kế.
Cơ chế mới giúp cơ quan chức năng quản lý thực tế tốt hơn vì:
- Không dựa vào bản vẽ thiết kế xin phép – mà dựa trên thực tế công trình
- Nếu phát hiện xây sai: Sẽ xử lý ngay tại thời điểm hậu kiểm
=> Điều này giúp hạn chế tình trạng cơi nới, xây sai rồi “để đó mà ở” như trước đây.
4. Hậu quả khi xây dựng sai – Không còn "phạt rồi cho tồn tại"
Theo quy định mới, nếu xây dựng sai quy chuẩn:
- Không còn chỉ “phạt cho tồn tại” như trước
- Bị phạt nặng hơn và buộc tháo dỡ phần sai phạm
- Không được cấp giấy hoàn công, không được sang tên, giao dịch
=> Với cơ chế hậu kiểm, không có chỗ cho sự chây ì hoặc cố tình xây sai, vì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi pháp lý của chủ nhà.
Việc bỏ giấy phép xây dựng từ 1/7/2025 là một bước tiến giúp giảm thủ tục hành chính, trao quyền tự chủ cho người dân, nhưng đồng thời nâng cao trách nhiệm và tăng cường hậu kiểm chặt chẽ. Nếu bạn đang có kế hoạch xây nhà, hãy tìm hiểu kỹ về quy hoạch, mật độ xây dựng, thiết kế phù hợp, và đảm bảo công trình xây đúng chuẩn ngay từ đầu, để tránh các rắc rối khi hoàn công về sau.
